bandkam kamgar sanch महाराष्ट्रातील बांधकाम कामगारांसाठी एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण आणि दिलासादायक बातमी आहे. राज्य सरकारने नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांच्या जीवनमानात सुधारणा करण्यासाठी आणि कामाच्या ठिकाणी त्यांची सुरक्षा वाढवण्यासाठी दोन महत्त्वाचे निर्णय घेतले आहेत. महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळाकडे (Maharashtra Building and Other Construction Workers Welfare Board) नोंदणीकृत आणि सक्रिय असलेल्या कामगारांना आता सुधारित सुरक्षा संच (Safety Kit) आणि अत्यावश्यक वस्तू संच (Essential Kit) मिळणार आहे. उद्योग, ऊर्जा व कामगार विभागाने १८ जून २०२५ रोजी या संदर्भात दोन शासन निर्णय जारी केले आहेत, ज्यामुळे हजारो कामगारांना प्रत्यक्ष लाभ मिळणार आहे.
सुधारित सुरक्षा संच (Safety Kit) bandkam kamgar sanch
bandkam kamgar sanch यापूर्वी दिल्या जाणाऱ्या सुरक्षा संचाला आता अधिक व्यापक स्वरूप देण्यात आले आहे. नवीन सुरक्षा संचामध्ये एकूण १३ विविध वस्तूंचा समावेश आहे, ज्यामुळे कामगारांना कामाच्या ठिकाणी आणि दैनंदिन जीवनात मोठी मदत होईल.
या किटमधील प्रमुख वस्तू आणि त्यांचे उपयोग:
- सुरक्षा हार्नेस बेल्ट (Safety Harness): उंच इमारतींवर काम करताना सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी.
- सुरक्षा बूट (Safety Shoes): पायांना इजा होण्यापासून वाचवण्यासाठी.
- कानासाठी सुरक्षा प्लग (Ear Plug): बांधकाम साईटवर होणाऱ्या मोठ्या आवाजापासून कानांचे संरक्षण करण्यासाठी.
- मुखपट्टी (Mask): धूळ आणि प्रदूषणापासून श्वसनसंस्थेचे रक्षण करण्यासाठी.
- रिफ्लेक्टिव्ह जॅकेट (Reflective Jacket): कमी प्रकाश किंवा रात्रीच्या वेळी कामगाराला सहज ओळखता येण्यासाठी.
- शिरस्त्राण (Helmet): डोक्याला होणाऱ्या संभाव्य दुखापतींपासून वाचवण्यासाठी.
- सुरक्षा हातमोजे (Safety Gloves): हातांना तीक्ष्ण वस्तू किंवा रसायनांपासून वाचवण्यासाठी.
- सुरक्षा गॉगल (Safety Goggles): डोळ्यांचे धूळ, कचरा आणि इतर कणांपासून संरक्षण करण्यासाठी.
- मच्छरदाणी (Mosquito Net): डासांपासून होणाऱ्या रोगांपासून बचाव करण्यासाठी.
- पाण्याची बाटली (Water Bottle): कामाच्या ठिकाणी पाण्याची सोय होण्यासाठी.
- स्टीलचा जेवणाचा डब्बा (Steel Tiffin Box): स्वच्छ आणि सुरक्षित जेवण घेण्यासाठी.
- सौर टॉर्च (Solar Torch): वीज नसलेल्या ठिकाणी प्रकाशाची सोय करण्यासाठी.
- प्रवासी बॅग (Travel Kit Bag): या सर्व वस्तू व्यवस्थित ठेवण्यासाठी.
अत्यावश्यक वस्तू संच (Essential Kit)
सुरक्षा किटसोबतच, बांधकाम कामगारांना त्यांच्या घरगुती वापरासाठी अत्यावश्यक वस्तू संच देण्याची योजनाही मंजूर करण्यात आली आहे. या किटमुळे कामगारांना संसारोपयोगी वस्तू मिळतील, ज्यामुळे त्यांचे राहणीमान अधिक सुधारेल.
या किटमध्ये पुढील वस्तूंचा समावेश आहे:
- पत्र्याची पेटी
- प्लास्टिक चटई
- धान्य साठवण्यासाठी टाक्या
- बेडशीट आणि चादर
- ब्लँकेट
- साखर आणि चहा पावडर ठेवण्यासाठी डबे
- वॉटर प्युरिफायर
योजनेच्या अटी व अर्ज प्रक्रिया
या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी कामगाराने महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळाकडे नोंदणीकृत आणि सक्रिय असणे आवश्यक आहे.
अर्ज करण्याची प्रक्रिया सोपी आहे: पात्र कामगारांना विहित नमुन्यातील अर्ज भरावा लागेल. हा अर्ज प्रभारी कामगार उपायुक्त, सहायक कामगार आयुक्त किंवा जिल्हा कामगार सुविधा केंद्रात जमा करता येईल.
वितरण आणि दर्जाची खात्री
या दोन्ही संचाचे वितरण ई-निविदा पद्धतीने केले जाईल, ज्यामुळे संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक राहील. विशेष म्हणजे, लाभार्थ्यांना दिल्या जाणाऱ्या वस्तूंचा दर्जा शासनमान्य प्रयोगशाळेतून तपासला जाईल आणि त्या संदर्भातील प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतरच वितरण सुरू होईल. या संपूर्ण योजनेचा खर्च मंडळाकडे जमा होणाऱ्या उपकर निधीतून केला जाणार आहे.
एकंदरीत, हा निर्णय बांधकाम कामगारांच्या आरोग्याची आणि सुरक्षेची काळजी घेण्यासोबतच, त्यांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी उचललेले एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. यामुळे कामगारांना केवळ कामाच्या ठिकाणीच नव्हे, तर त्यांच्या घरातही सुरक्षितता आणि सुविधा मिळेल.